Michiel Stroink – Of ik gek ben (2016-132)

Benjamin, een succesvolle jonge kunstenaar, is verbijsterd als hij in een tbs-kliniek belandt. Hij kan niet geloven dat hij schuldig is aan wat hem ten laste wordt gelegd – maar door te veel drank en drugs kan hij zich van de bewuste avond niets meer herinneren. Het leven als tbs’er is absurd en meedogenloos, en hoe hij zich ook probeert af te schermen, de confrontaties in de kliniek laten hem niet onberoerd. Langzamerhand krijgt Benjamin weer grip op zijn eigen werkelijkheid, en geschokt kijkt hij terug op de asociale narcist die hij was in zijn vorige leven. Stap voor stap wordt Benjamin weer mens en verandert hij in een man die schijnbaar met beide benen stevig op de grond staat. Maar dan krijgt hij een brief die zijn wereld wederom op zijn grondvesten laat schudden. Wat is nu eigenlijk de waarheid?

Boekinformatie
Schrijver: Michiel Stroink
Titel: Of ik gek ben
Uitgeverij: Meulenhoff
Jaartal: 2012
Bladzijden: 236
Genre: geen
Leeftijd: 18+
Mijn mening: 4 sterren

• ik heb dit boek in 2016 als recensieboek gekregen van uitgeverij Meulenhoff
• ik las dit boek van 16 t/m 17 juli 2016 en dit was boek 132 van de boeken die ik in 2016 gelezen heb

Over het verhaal

Al meer dan drie jaar word ik elke ochtend om 6.29 uur wakker. Uit mezelf. Een minuut voordat mijn vierdehands wekker afgaat. Ik kan het niet helpen. Ik laat me kennelijk niet verrassen door dat ding. Ik besluip hem en niet andersom. Voordat ik deze wekker toegewezen kreeg, heb ik er ook nooit een gehad. In mijn vorige leven had ik wat minder regels en wat minder bewakers van regels. Dat was pas een leven. Nu zit ik in het slechte vervolg en vind ik het zelfs lastig om terug te denken aan dat eerste deel.
Op de klanken van de geestdodende verkwikking van Radio 3 sjok ik naar mijn wasbak. Eerst gooi ik wat water in mijn eigen gezicht en dan voor de zekerheid wat in dat van mijn spiegelbeeld. Sloom zuchtend, als een personage uit een Engelse slapstick, kijk ik mezelf aan. ‘Actie, oude man, er is op de startknop gedrukt,’ zeg ik tegen mezelf. (blz. 11)

Benjamin woont in een TBS-kliniek. Hij vertelt over het saaie, maar geregelde leven dat hij nu leeft. Hij vertelt over zijn medebewoners, zoals Grover. Grover woont al jaren in de TBS-kliniek en hij denkt dat hij de kliniek nooit meer zal verlaten. Hij heeft ook geen zin om weer de maatschappij in te gaan. Elke dag spelen ze een spelletje tafeltennis, dat Grover altijd wint.

Benjamin vertelt in flashbacks over zijn leven voordat hij hier in de TBS-kliniek kwam. Hij heeft tegenwoordig met niemand meer contact. In zijn vorige leven was hij kunstenaar en hij leefde van de verkoop van zijn schilderijen. Hij had een geweldig leven, met veel drank en drugs. Sinds kort heeft hij in de kliniek ook met kunst te maken. De directeur heeft hem gevraagd om een catalogus te maken van de kunstwerken die in de kliniek hangen.

Midden in de nacht schrik ik zwetend wakker. Ik staar naar mijn plafond en kan alleen nog maar denken aan de woorden van Grover.
‘Dat komt nog wel jongen.’
‘Ze zijn het je naar je zin aan het maken.’
‘Wil je dat wel?’
‘Ik heb geen zin om te kijken naar die heksenketel. Omdat ze me toch niet mee laten doen. Het is een zoethoudertje.’
En langzaam dringen de woorden tot me door. Een zoethoudertje. Ze zijn me helemaal niet aan het behandelen. Het is een zoethoudertje. Ik ben namelijk niet te behandelen. Ik boek helemaal geen vooruitgang. Dit is een zoethoudertje. De kunstcatalogus: een zoethoudertje. De mierenboerderij: een zoethoudertje. Boodschappen doen met Joeri de wandelende fruitautomaat: absoluut een zoethoudertje. Ze zijn me aan het institutionaliseren! Ze zijn me langzaam murw aan het slaan.
Ze laten me toch niet meedoen met de echte maatschappij. Ik word een toeschouwer net als Grover, en ik kom hier nooit meer uit. Er is helemaal geen volgend deel. Dit is een tragisch horrorverhaal en helemaal geen pauzefilmpje. Ze zijn me aan het institutionaliseren! Ik doe helemaal niet meer mee aan dit spel. Ik word een toeschouwer. Of ben ik al een toeschouwer?
Buiten regent het en ik wil mijn hoofd uit het raam steken, wat natuurlijk onmogelijk is omdat er tralies voor zitten. Het duurt lang voordat ik weer in slaap val. (blz. 66)

Komt Benjamin ooit nog vrij? En wil hij eigenlijk wel terug naar de maatschappij?

Mijn mening

Dit is het tweede boek dat ik van Michiel Stroink lees en ik wil meer van hem lezen. Het verhaal begint intrigerend, ‘waarom zit Benjamin in een TBS-kliniek?’. Tijdens het lezen van het verhaal kom je er achter. Ik vond het verhaal zielig en verrassend. Zielig omdat het leven van Benjamin anders is verlopen dan hij had gedacht. En verrassend, omdat… Daar moet je zelf het boek maar voor lezen!

Voor wie is dit een leuk boek?

Voor jongeren die Nederlandse literatuur moeten lezen voor school. De hoofdpersoon is vrij jong en daardoor is het gemakkelijk om je in hem in te leven. Verder gebeurt er voldoende in het verhaal waardoor je ook anders naar de tekst kunt kijken. Het is niet alleen een leuk verhaal.

Inmiddels is het boek verfilmd als “Of ik gek ben” (Frank Lammers 2016).

Met dank aan uitgeverij Meulenhoff voor het recensie-exemplaar