Carlos Ruiz Zafón – De schaduw van de wind

In het oude centrum van Barcelona ligt het Kerkhof der Vergeten Boeken. Hoofdpersoon Daniel Sempere wordt door zijn vader, weduwnaar en boekhandelaar, meegenomen naar deze geheimzinnige, verborgen wereld van verhalen. Vanaf dat moment neemt Daniels leven een wending die hij niet had kunnen voorzien. Hij mag een boek uitzoeken en kiest De schaduw van de wind, geschreven door een zekere Julián Carax. Het boek laat hem niet meer los, ook al schudt de wereld tijdens het grauwe Franco-regime om hem heen op zijn grondvesten. Hij wil alles weten over het boek en de schrijver. En merkwaardigerwijs lijken alle mensen die hij ontmoet, ook de vrouwen op wie hij verliefd wordt, deel uit te maken van het grote spel waarvan het boek het middelpunt vormt.

Boekinformatie
Schrijver: Carlos Ruiz Zafón
Titel: De schaduw van de wind
Serie: Kerkhof der vergeten boeken #1
Uitgeverij: Signatuur
Jaartal: 2004
Bladzijden: 560
Vertaler: Nelleke Geel
Genre: psychologisch verhaal
Leeftijd: 18+
Mijn mening: 4 sterren

• Ik heb dit boek in 2017/2018 als luisterboek geleend bij de bibliotheek
• ik heb dit boek in augustus 2021 gekocht bij kringloopwinkel Habbekrats in Nijmegen
• Ik luisterde het boek van 13 november 2017 t/m 7 januari 2018 en dit was boek 2 van de boeken die ik in 2018 gelezen heb

Mijn samenvatting

Nog steeds herinner ik me de ochtend dat mijn vader me voor het eerst meenam naar het Kerkhof der Vergeten Boeken. De eerste dagen van de zomer van 1945 regen zich aaneen en we wandelden door de straten van een Barcelona gevangen onder een asgrijze hemel, met een waterig zonnetje dat over de Rambla de Santa Mónica stroomde als een guirlande van vloeibaar koper.
“Daniel, wat je vandaag zult zien mag je aan niemand vertellen”, waarschuwde mijn vader. “Zelfs niet aan je vriend Tomás. Aan niemand.”
“Zelfs niet aan mama?” vroeg ik met gedempte stem.
Mijn vader zuchtte, terwijl hij zich verschanste achter het trieste glimlachje dat hem als een schaduw door het leven volgde.
“Natuurlijk wel”, antwoordde hij terneergeslagen. “Voor haar hebben we geen geheimen. aan haar mag je alles vertellen.” (blz. 9)

Daniel is bijna 11 jaar als zijn vader hem voor het eerst meeneemt naar het Kerkhof der Vergeten Boeken. Het gebouw is moeilijk te vinden. Als de bewaker van het gebouw hen heeft binnengelaten komen ze in een grote zaal. Daniel ziet overal gangen en boekenkasten, die tot hoog in de ruimte komen. Hij is sprakeloos!

“Deze plaats is een mysterie, Daniel, een heiligdom. Elk boek, elke band die je ziet, is bezield. Bezield door degene die het schreef, bezield door degenen die het lazen en doorleefden en ervan droomden. Telkens als een boek in andere handen overgaat, telkens als iemand zijn blik over de bladzijden laat gaan, groeit zijn geest en wordt sterk. Vele jaren geleden al, toen mijn vader me hier voor de eerste keer naartoe bracht, was dit een oude plek. Misschien wel net zo oud als de stad zelf.
Niemand weet met zekerheid te zeggen hoe lang dit al bestaat of wie het gemaakt hebben. Als een bibliotheek verdwijnt, als een boekhandel haar deuren sluit, of als een boek in de vergetelheid raakt, dan zorgen wij, de bewakers die deze plek kennen, ervoor dat het hier terechtkomt. Hier wonen de boeken die niemand zich meer herinnert, de boeken die mettertijd in de vergetelheid zijn geraakt, wachtend op de dag dat ze overgaan in de handen van een nieuwe lezer, een nieuwe geest. In de winkel verkopen en kopen wij ze, maar eigenlijk hebben boeken geen eigenaar. Elk boek dat je hier ziet, is de beste vriend geweest van iemand. Nu hebben ze alleen ons nog, Daniel. Denk je dat je dit geheim zult kunnen bewaren?” (blz. 12)

Daniel mag 1 boek mee naar huis nemen. Zijn vader vertelt hem dat het boek hem zal uitkiezen. Daniel dwaalt door de grote ruimte en vindt uiteindelijk een klein boekje. Het heet De schaduw van de wind en is geschreven door Julián Carax. Dezelfde avond begint Daniel te lezen en ’s morgens merkt hij dat hij de hele nacht heeft doorgelezen. Hij vindt het een geweldig verhaal. Over de schrijver is weinig bekenden daarom vragen Daniel en zijn vader raad aan Barceló. Barceló heeft thuis een geweldige verzameling boeken en weet hier alles over. Hij is gefascineerd door het boek dat Daniel heeft gevonden en nodigt Daniel bij hem thuis uit. Daar ontmoet Daniel de blinde dochter van Barceló, Clara. Hij wordt op slag verliefd. Zij heeft De schaduw van de wind jaren geleden laten voorlezen en is ook gefascineerd door het verhaal.

“Nog nooit had ik me zo gevangen, verleid en betrokken gevoeld bij een verhaal als wat dit boek vertelde”, legde Clara uit. “Tot dat moment was lezen voor mij een verplichting, een soort boete die je aan meesters en voogden moest betalen zonder goed te weten waarvoor. Ik kende het genot van het lezen niet, het aftasten van deuren die zich in je ziel openen, je te verliezen in de verbeelding, de schoonheid en het mysterie van de schijn en de taal. Dat is voor mij allemaal geboren met dat boek. Heb je wel eens een meisje gekust, Daniel?”
Mijn hart schoot in mijn keel en mijn speeksel veranderde in zaagsel.
“Natuurlijk, je bent nog erg jong. Maar dat is dezelfde sensatie, die vonk van de eerste keer die je niet vergeet. We leven in een duistere wereld, Daniel, en magie is een schaars goed. Die roman toonde me dat lezen me meer en intenser deed leven, dat het me het gezichtsvermogen kon teruggeven dat ik verloren had. Alleen al daarom veranderde dat boek, waar niemand interesse voor had, mijn leven.
Op dit punt aangekomen was ik gereduceerd tot een houten klaas, overgeleverd aan de genade van dat schepsel, wier woorden en verrukkingen ik op geen enkele manier kon, en wilde, weerstaan. Ik wenste dat ze nooit meer zou ophouden met praten, dat haar stem me voor altijd zou omhullen en dat haar oom nooit meer zou terugkeren om dit moment, dat slechts mij toebehoorde, te verbreken. (blz. 37)

Vanaf nu komt Daniel vaak bij Barceló en Clara over de vloer. Hij leest haar voor, eerst uit De schaduw van de wind, en later uit andere boeken. Hoe vaker hij het boek leest hoe meer Daniel geraakt wordt door het verhaal. Op een avond overkomt hem iets vreemds…

Ik stapte het balkon op en hing over de rand tot ik de wazige weerschijn zag die uit de straatlantaarns van de Puerta del Angel stroomde. De figuur tekende zich af tegen een schaduwvlek die onbeweeglijk over het plaveisel hing. Het zwakke, amberkleurige geknipper van de punt van een sigaret reflecteerde in zijn ogen. Hij droeg donkere kleding, een hand in de zak van zijn jasje, de andere hield de sigaret vast die een spinnenweb van blauwe rook rondom zijn gezicht weefde. In stilte observeerde hij me, het gelaat versluierd door het tegenlicht van de straatverlichting. Bijna een minuut lang bleef hij nonchalant staan roken, zijn ogen strak gericht op de mijne. Vervolgens, toen hij de klokken van de kathedraal middernacht hoorde slaan, maakte de figuur een kort gebaar van instemming met zijn hoofd, een groet waarachter ik een glimlach vermoedde die ik niet kon zien. Ik wilde teruggroeten, maar stond daar als verlamd. De figuur draaide zich om en ik zag hem licht hinkend weglopen. Elke willekeurig andere nacht zou ik nauwelijks acht hebben geslagen op de aanwezigheid van die vreemdeling, maar zodra ik hem in de nevel uit het oog verloor, voelde ik het koude zweet op mijn voorhoofd en hapte ik naar adem. Ik had in De schaduw van de wind een beschrijving gelezen die identiek was aan deze scène. In het verhaal boog de hoofdpersoon zich iedere nacht rond middernacht over de balkonrand en ontdekte dan een vreemdeling die hem vanuit de schaduw observeerde en nonchalant een sigaret rookte. Zij gezicht bleef altijd verhuld in duisternis en slechts zijn gloeiende ogen drongen door de nacht. De vreemdeling bleef daar staan met de rechterhand in de zak van zijn zwarte jasje gestoken, om vervolgens licht hinkend weg te lopen. In de scène waar ik zojuist getuige was geweest, had de vreemdeling een willekeurige nachtbraker kunnen zijn, een figuur zonder gezicht of identiteit. In Carax’ roman was de onbekende de duivel. (blz. 50)

Heeft Daniel nu echt de duivel gezien? Aan wie kan hij dit vertellen? Waarom wordt hij in de gaten gehouden? Daniel komt er al snel achter dat niemand weet wat er met Julián Carax is gebeurd. Zijn boeken zijn bijna allemaal op mysterieuze verbrand. Daniel gaat op onderzoek uit en krijgt daarbij hulp van een zwerver, die hij ’s nachts in Barcelona heeft ontmoet. Daniel heeft deze man, Fermín Romero de Torres, na een gesprek een baan aangeboden in de boekhandel van zijn vader. Al snel is Fermín onmisbaar in de boekhandel. Hij vertelt weinig over zijn verleden. Daniel en Fermín gaan samen op onderzoek naar Julián Carax en zijn boeken. Het blijkt een gevaarlijke speurtocht te zijn. Zullen ze samen het raadsel oplossen? En wat hebben Daniel en Fermín met dit verhaal te maken?

Mijn mening

Jaren geleden heb ik dit boek in het Engels gelezen. Ik kom me er niet heel veel meer van herinneren, maar wel dat het over boeken ging, dat het een mysterieus verhaal was en dat het me intrigeerde. Eind 2017 kwam het vijfde en laatste deel uit deze serie Kerkhof der vergeten boeken uit. Dat leek mij een mooi moment om te beginnen aan het eerste boek.

Ook bij herlezen is het een mooi verhaal. Zafon maakt van Barcelona een duistere en mysterieuze stad, een stad waarin het goed mogelijk zou zijn om de duivel tegen te komen. Zijn schrijfstijl is beschrijvend. Zafon maakt lange zinnen waardoor je alles voor je ziet. Alsof je een film kijkt.

Ik vind het een spannend, mysterieus, fascinerend en verrassend verhaal. Zodra ik tijd heb ga ik verder met het volgende deel.

Koop een boek
De leukste plek om een boek te kopen is een boekwinkel. Als je online koopt via deze links van Libris, bruna of bol. krijg ik een klein percentage van de verkoper én ondersteun je deze website.